Με το δοκίμιό του, που φέρει τον τίτλο «Το ματωμένο θέρος του 1882» (Άρτα, 2014, εκδ. ΗΠ.Ε.ΠΟ.Τ.Ε.), ο συντοπίτης μας δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιώργος Παπασωτηρίου, φέρνει στην επιφάνεια μια λησμονημένη σελίδα της τοπικής –και όχι μόνο– Ιστορίας, που αναφέρεται στο αγροτικό ζήτημα και την εξέγερση των κολίγων της Άρτας, τριάντα περίπου χρόνια πριν το Κιλελέρ... ...Ο συγγραφέας εξιστορεί, αναλύει κι αποπειράται να εντάξει σ’ ένα ευρύτερο ερμηνευτικό σχήμα τα γεγονότα που, από την ενσωμάτωση της Άρτας στο ελληνικό Κράτος το 1881, οδηγούν στο ξέσπασμα της αγροτικής εξέγερσης το καλοκαίρι του 1882 και στην άγρια καταστολή της από τον παρακρατικό (αν και υπό την κάλυψη της κρατικής εξουσίας) μηχανισμό του τσιφλικά Καραπάνου.
Λίγα Ιστορικά στοιχεία, για να σας βοηθήσουμε να καταλάβετε καλύτερα το καταπληκτικό ιστορικό δοκίμιο «Το ματωμένο θέρος του 1882» του Γιώργου Χ. Παπασωτηρίου Εκδόσεις ΗΠΕΠΟΤΕ 2014 (ΜΕΡΟΣ 1ο) . Στην Αττική τσιφλικούχοι ήταν: Συγγρός, Σκουζές, Καμπάς, Παχύς,Καλλιφρονάς, Μερκάτης... Τόσο ο Συγγρός, όσο ο Καραπάνος αλλά και ο Παχύς είναι «πολυμορφικοί «επιχειρηματίες αστοί, καθώς είναι μέτοχοι στα μεταλλεία Λαυρίου, τζογάροντας άγρια στο χρηματιστήριο, έχουν τράπεζες (νόμιμοι τοκογλύφοι) και κατέχουν μεγάλες εκτάσεις γης, κυρίως ως τσιφλίκια αλλά και ως γη την οποία εμπορεύονται. Ο Γ. Σκουζές ήταν συμβουλάτορας του βασιλιά Γεωργίου Α’ και πεθερός του Γεωργίου Παχύ βουλευτή Άρτας. Ο Γ. Παχύς παντρεύτηκε την Αιμιλία Σκουζέ. Σύζυγος του Ι. Σερπιέρη ήταν η Λάουρα κόρη της Αμαλίας και του Γεώργιου Παχύ. Σύζυγός του Αυγερινού Αβέρωφ, βουλευτή Καλαμπάκας, ήταν Ελένη Παχύ, η άλλη κόρη του Γεωργίου Παχύ. Ο μετέπειτα υπουργός και αρχηγός κόμματος Λεωνίδας Δεληγιώργης ήταν σύγαμβρος του Κ. Καραπάνου, αφού παντρεύτηκε τη Θεανώ Ζωγράφου, αδελφή της Μαρίας, συζύγου του Κ. Καραπάνου. Και οι δυο ήταν κόρες του τραπεζίτη και τσιφλικά της Θεσσαλίας Χρηστάκη εφέντη Ζωγράφου. Ο Αντρέας Συγγρός, ο Χρηστάκης Ζωγράφος ή Αφέντης Ζωγράφος (πεθερός του Κ.Καραπάνου )και ο Κ. Καραπάνος ανήκουν στην ελληνική διασπορά δηλ. τη μεσαία τάξη στην οθωμανική αυτοκρατορία και μεγαλοαστική στο πλαίσιο του ελληνικού έθνους. Ο Ιταλός Ι.Σερπιέρη το 1864 και η γαλλική εταιρεία «Ρου ντε Φρεσσινέ» πήραν τα μεταλλεία Λαυρίου για ένα κομμάτι ψωμί. Τα πολύτιμα σιδηρούχα, αργυρούχα και μολυβδούχα μεταλλεύματα της περιοχής, έπαιρναν το δρόμο για τις αγορές του εξωτερικού αποσπασμένα από τα σπλάχνα της ελληνικής γης με τον ιδρώτα και το αίμα των Ελλήνων μεταλλωρύχων. Πόσοι εργάτες δεν άφησαν στις ανήλιες και υγρές στοές των μεταλλείων τα κόκαλα τους και τα πνευμόνια τους! Και το ελληνικό κράτος αδιάφορο, ευλογούσε τούτη τη ληστεία. Ο Σερπιέρης αξιοποιούσε και τα μεταλλεύματα που βρίσκονταν στην επιφάνεια του εδάφους, τις περίφημες «σκουριές» και τις «εκβολές». Σύζυγος του Σερπιέρη ήταν η κόρη του Γιώργου Παχύ και της Αμαλίας Παχύ, Λάουρα. Ο θυμόσοφος λαός αποκαλούσε την Λάουρα, Λαυρία… Η Λάουρα κληρονόμησε από την μητέρα της Αμαλία Παχύ-Σκουζέ, τον Πύργο της Βασιλίσσης στα Λιόσια. Θυρωρός ήταν ένας από τους ανθρώπους του διαβόητου λήσταρχου Κίτσου, που παρείχε προστασία στον Σερπιέρη… Το Μέγαρο του Σερπιέρη στην Αθήνα ήταν στην Πανεπιστημίου, εκεί που στεγαζόταν μέχρι πρότινος η Διοίκηση της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδας και το Ταμείο των υπαλλήλων της. Το Μέγαρο Καραπάνου στη Σταδίου 29, δίπλα από το υπουργείο Εσωτερικών, ανήκε πριν στην οικογένεια στον Γ. Σκουζέ, πεθερό του Γ. Παχύ… Εκεί που είναι σήμερα το κτίριο της ΑΣΟΕ, στην Πανεπιστημίου, ήταν η «λάκκα» που έπαιζε ποδόσφαιρο ο Π.Ο.Α. δηλ. ο σημερινός Παναθηναϊκός, το οικόπεδο αυτό ήταν του Κ. Καραπάνου. Το Μέγαρο του Παχύ, που κτίστηκε τη δεκαετία του 1860, είναι Φιλελλήνων και Μητροπόλεως, το τριώροφο νεοκλασικό μέγαρο. Έχει είσοδο από την πλατεία Συντάγματος. Στο μέγαρο αυτό που ήταν φιλολογικό σαλόνι της Αμαλίας Παχύ, κόρης του Γεωργίου Σκουζέ, σύχναζαν ο Εμμ. Ροίδης, ο Α .Βαλαωρίτης, ο Κ. Παπαρρηγόπουλος, ο ποιητής Γκαμπριέλε Ντ’ Αννούντσιο, η ρουμάνα ποιήτρια Ισιδώρα ντ’ Ίστρια κ.α. Σε αυτό το μέγαρο στεγάστηκε η Γαλλική Πρεσβεία. Στο ισόγειο ήταν το καφενείο «Κεραμά» ή «Κεραμεικόν», στέκι ποιητών της ρομαντικής Σχολής. Εκεί σύχναζαν φοιτητές που εναντιώνονταν στο βασιλιά Όθωνα. 1872. Γ. Σκουζές, Α. Συγγρός, Π. Θεολόγος, Ι. Σκαλτσούνης, Μουρούζης, Β. Μελάς, Κ. Προβελέγγιος κ.α. υπέβαλαν εις την κυβέρνηση πρόταση για λύση του λαυρεωτικού ζητήματος. 1873. Με τη χρηματιστηριακή φούσκα του Λαυρίου ο Α. Συγγρός, Γ.Σκουζές, Κ. Καραπάνος και την ομάδα Σαράφηδων της Κωνσταντινούπολης, είχε ξετινάξει τα βαλάντια των Ελλήνων μέχρι πεντάρας. Ο Α.Συγγρός ο «Λαυριοφάγος», μετά το σκάνδαλο του Λαυρίου, παρίστανε και τον εθνικό ευεργέτη… Ο Α. Συγγρός ήταν επιχειρηματίας και δανειστής της οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και σημαντικός πολιτικός παράγοντας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Συνδέθηκε με φιλία με τον Χαρ. Τρικούπη, εκλέχτηκε πολλές φορές βουλευτής ενώ αναμείχθηκε στο πρώτο χρηματιστηριακό σκάνδαλο στην Ελλάδα, τα Λαυρεωτικά, που οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης Θεοδ. Δηλιγιάννη. 1875. Ο Γ.Παχύς αγόρασε από τον τραπεζίτη Κάρολο Μερλέν το τσιφλίκι Κουτσικάρι (Κορυδαλλός, Αιγάλεω).Κατείχε την περιοχή που εκτείνεται από τον Άγιο Αντώνιο Αμφιάλης έως της Λεωφόρο Αθηνών –Καβάλας… Ο Γεώργιος Παχύς κατοικούσε στο γνωστό και σήμερα «παλατάκι» στο Χαϊδάρι (που ήταν παλιότερα η εξοχική κατοικία του Όθωνα)… 1893. Χρεωκοπία της Ελλάδας. Την πτώχευση της Ελλάδας προκάλεσε ο Κ. Καραπάνος όπως επίσης και το 1895 προκάλεσε πτώχευση στην οθωμανική αυτοκρατορία, διότι δημιούργησε δυο χρηματιστηριακές «φούσκες» στην Κωνσταντινούπολη… (περισσότερα στο βιβλίο «Το ματωμένο θέρος του 1882») Ο Γ.Σκουζές διόρισε τον Ε. Γαρουφαλιά, προξενικό πράκτορα στην τουρκική πόλη Χαμιδιέ (Φιλιππιάδα), μετά την απελευθέρωση της Άρτας του 1881. Ο Γεώργιος Βαρζέλης ήταν επιστάτης του Κ. Καραπάνου, βουλευτής, Δήμαρχος Άρτας και Πρόεδρος του Μ/Φ Συλλόγου «Ο Σκουφάς», επίσης άλλος «αχυράνθρωπος» του Κ.Καραπάνου, ο Δημ.Παναβέλης από Κέρκυρα, έγινε Πρόεδρος του ιδίου Συλλόγου… Ο Κ.Καραπάνος και ο Α.Συγγρός είχαν τράπεζες στην Άρτα, γιατί; Διότι, λόγω συνόρων στο γεφύρι της Άρτας, γινόταν μεγάλο λαθρεμπόριο συναλλάγματος στην Άρτα τότε. Πλούτισαν πολλοί Αρτινοί. Υπήρχε επίσης μεγάλο λαθρεμπόριο ζάχαρης, καφέ, τροφίμων, ούζου κ.λ.π. Ο Κ. Καραπάνος είχε και χρηματιστηριακό γραφείο στην Άρτα. Το Διοικητήριο του Καραπάνου ήταν το σημερινό ξενοδοχείο Αμβρακία. Κατά τα έτη 1875-1876, ο Κ. Καραπάνος σε συνεργασία με τον Πολωνοεβραίο μηχανικό Μινέϊκο (πατέρα της Σοφίας Μινέϊκο, γιαγιά του τ. Πρωθυπουργού Γ.Α. Παπανδρέου), είχαν λάβει επίσημη άδεια από το οθωμανικό κράτος και διενήργησαν ανασκαπτικές αρχαιολογικές έρευνες στο ιερό του Διός Ναϊου στην Δωδώνη. Τα αποτελέσματα των ανασκαφών ήταν πολύ σημαντικά, αφού μέρος αυτών κατέληξε (ξεπουλήθηκε) στα Μουσεία της Κωνσταντινούπολης και του Λούβρου στο Παρίσι, ενώ 209 χάλκινα αγάλματα από παράλληλες ανασκαφές και σε άλλα μέρη της Ηπείρου πουλήθηκαν στο Μουσείο Αντικών του Βερολίνου το έτος 1904!!! Ο περιβόητος δικηγόρος Ε. Χέλμης, γαμπρός του Κ. Καραπάνου, διοικητής της Τραπέζης Ελλάδος, διετέλεσε και Δήμαρχος Άρτας… Σήμερα το αρχείο της οικογένειας Κ. Καραπάνου βρίσκεται στα χέρια της χήρας του Αλ. Νικολού, η οποία θέλει αρκετές χιλιάδες ευρώ, για να το δώσει σε ερευνητές και ιστορικούς… Βιβλιογραφία: «Τα Λαυρεωτικά» Εκδόσεις Φυτράκη -«Αθήνα –Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία» Θ.Γ ιοχάλας –Τ.Καφετζάκη Εκδόσεις Εστία 2012 -«Το ματωμένο θέρος του 1882» Γ. Παπασωτηρίου Εκδόσεις ΗΠ.Ε.ΠΟ.Τ.Ε. 2013 Άρθρο στην εφημερίδα «η γνώμη»: «Το “Λιθό Λιθάρι” βγαίνει από τη λήθη…» του Γρηγ. Ν. Κοσσυβάκη
0 Comments
Leave a Reply. |
ΕπικοινωνίαΤις καταγγελίες, τα παράπονα και τις απόψεις σας, μπορείτε να τα στείλετε στο email:
taneatismikrospilias24 @yahoo.gr Δημοφιλέστερα άρθρα |