Ο Τέλλος Άγρας (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ευάγγελου Ιωάννου), ήταν Έλληνας ποιητής, δοκιμιογράφος, μεταφραστής και κριτικός λογοτεχνίας... ... Διάλεξε το ψευδώνυμό του από τον περίφημο Μακεδονομάχο, καπετάν-Άγρα (Τέλλο Άγρα), όταν παιδί διάβαζε το γνωστό περιοδικό εκείνης της εποχής: Διάπλαση των Παίδων. Γεννήθηκε στην Καλαμπάκα στα 1899, μα καταγόταν από την Άρτα. Σπούδασε νομικά -όπως οι περισσότεροι ποιητές- στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Μοναχικός από τη φύση του και δοσμένος στη ρέμβη της ποιητικής περισυλλογής, δεν ήταν κατάλληλος, για το δικηγορικό επάγγελμα, το μαχητικό και θορυβώδες. Έτσι έγινε δημόσιος υπάλληλος. Ο Τέλλος Άγρας είχε μια έμφυτη ευγένεια που εκφραζόταν με απέραντη καλοσύνη, δείγμα του βαθιά πνευματικού ανθρώπου. Γιατί εκείνος ξέρει τη ματαιότητα της κακίας και τη λογική της νοσηρότητα. Ο Τέλλος Άγρας βρήκε άτυχο κι' αναπάντεχο θάνατο στην ακμή της ζωής και της δημιουργίας, 45 χρονών. Στα 1944 τραυματίστηκε θανάσιμα από θραύσμα χειροβομβίδας στον αστράγαλο, ριγμένης από ξενοδοχείο της οδού Πανεπιστημίου, εναντίον λαϊκής μεταπελευθερωτικής διαδήλωσης. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός όπου ξεψύχησε. Πρωτοπαρουσιάστηκε στα Γράμματα απ' τη Διάπλαση των Παίδων, το περιοδικό του Γρηγ. Ξενόπουλου. Το πρώτο βιβλίο του το εξέδωσε στα 1921, και ήταν μια μετάφραση του από τις Στροφές του Ζαν Μωρεάς. Στα 1922 εκδίδει με τον Κώστα Ελευθερουδάκη, ανθολογία νέων ποιητών με τον τίτλο: Οι νέοι. Στα 1926 τυπώνει, και πάλι σε μετάφραση του, εκλογή από το έργο του Μωρεάς. Τέλος, στα 1934 εκδίδει την πρώτη ποιητική του συλλογή: Τα βουκολικά και τα εγκώμια. Η δεύτερη ποιητική του συλλογή, Οι καθημερινές, κυκλοφορεί στα 1939. Η τρίτη του συλλογή, Τριαντάφυλλα μιας ημέρας, εκδόθηκε μετά το θάνατο του, 20 ολόκληρα χρόνια αργότερα, από τον ποιητή και κριτικό, ειδικό μελετητή του Τέλλου Άγρα, καθηγητή Κώστα Στεριόπουλο. Η ποίηση του Τέλλου Άγρα είναι ποίηση υποβλητική, σιγαλόφωνη, διάβροχη από θλίψη, για την ανθρώπινη μοναξιά και από νοσταλγία εκείνου πού έφυγε, ανεπίστροφα, από το άπαφτο και ανένδοτο φύσημα του χρόνου. Και στη νοσταλγία εκείνου πού έφυγε, προστίθεται, συχνά και ή νοσταλγία εκείνου πού δεν ήρθε, κι' εκείνου πού δεν έρχεται. Βαθύς στοχαστής και πικραμένος απ' τη ζωή ο Τέλλος Άγρας υπήρξε ποιητής της νοσταλγίας, μιας νοσταλγίας τρυφερά υποβλητικής. Ραγίζουν οι στίχοι κατάφορτοι ευαισθησία και μεταγγίζουν και το συγκινησιακό τους κλίμα και στην ψυχή του αναγνώστη ή του ακροατή, και την συγκλονίζουν. Φορές-φορές θαρρείς πώς οι στίχοι του ψιχαλίζουν πουλιά πληγωμένα στη μέση τής ψυχής: Φτωχογειτονιές, έρημες γωνιές, έρημες καρδιές, ψυχρές παγωνιές, που σα μουδιασμένη Κυριακή, στέκει και σας κλαίει θλιμμένη μουσική! Λιτά, ουσιαστικά δίχως κανένα φιλολογικό στοιχείο, στο εξαίρετο αυτό ποίημα, όλα πιάνονται χέρι-χέρι, με θαυμαστή οργανική ενότητα για να βγάλουν στο φως του κόσμου και να σαρκώσουν σε πλάσμα τής Τέχνης την ειδική συγκίνηση του ποιητή. Επίθετα, ουσιαστικά, ρήματα, ρηματικοί τύποι, όλα συγκλίνουν στην ίδια αισθητική σκοπιμότητα: τη θλίψη και τον οίκτο, για την ερημιά τής φτωχογειτονιάς, πού τη βλέπει και μέσα από τη δική του ψυχική σκοπιά και της προσθέτει και τη δική του προσωπική ερημιά. Η ποίηση του Τέλλου Άγρα είναι προσεγμένη, με κανονική μορφή, με πλήρη γνώση των κανόνων της ποιητικής, με πολλές μεταφορές - κατά την άποψη του Μπενεντέτο Κρότσε: "η μεταφορά είναι η βασίλισσα της ποίησης". Με λίγα επίθετα, όσα είναι ολότελα απαραίτητα, δίχως καμιά φιλολογία, με σαφήνεια λόγου και πλήρη φθογγολογική ηχητική, με σπάνια χρήση συνιζήσεων και εκθλίψεων, με τη βασική αρετή του έργου τέχνης την οργανική ενότητα των επί μέρους και του καθόλου. Ακόμα η ποίηση του Τέλου Άγρα έχει υποβλητική μουσικότητα, ένα από τα εξωλογικά, μα θελκτικά στοιχεία της ποίησης, που του το εξασφαλίζουν τα μέτρα και οι ρυθμοί του, και οι ηχητικοί του συνδυασμοί, όπως στις Φτωχογειτονιές. Ο Τέλλος Άγρας έχει βιωματική συγγένεια και εκφραστική επίδραση του Ζάν Μωρεάς και μικρότερη του Μιλόζ. Του πρώτου υπήρξε και μεγάλος θαυμαστής και οπαδός του στη σχολή του συμβολισμού. Ο Τέλλος Άγρας, εξόν από το ποιητικό του έργο, έχει και σημαντικό έργο σαν κριτικός. Κριτικές μελέτες δεν εξέδωσε αλλά δημοσίευσε πλήθος μεστά σημειώματα σε περιοδικά και εφημερίδες κι' έδωσε απειράριθμες διαλέξεις πάνω σε πρόσωπα και θέματα τής Λογοτεχνίας μας. Βαθιά οξυδέρκεια, μεγάλη παιδεία, κριτική αποδεικτικότητα, μεθοδικότητα και δύναμη ανάλυσης χαρακτηρίζουν τα μελετήματα του, και τα τοποθετούν ανάμεσα στα καλύτερα κριτικά κείμενα, μέχρι τις μέρες μας. Διαβάζονται με αδιάπτωτο ενδιαφέρον και αποτελούν πραγματική σπουδή. ΠΗΓΗ:anemourion.blogspot.gr
1 Comment
|
ΕπικοινωνίαΤις καταγγελίες, τα παράπονα και τις απόψεις σας, μπορείτε να τα στείλετε στο email:
taneatismikrospilias24 @yahoo.gr Δημοφιλέστερα άρθρα |